Yes (1971) - notka biograficzna

"Nie jesteśmy w stanie odtworzyć klimatu The Yes Album jeszcze raz, tak jak Beatlesi nie mogli zrobić drugiego Sgt Peppera. Ich późniejsze płyty były inne i lepsze na swój sposób. Każdy kolejny album Yes będzie inny" - tak Steve Howe komentował prace nad Fragile.

Po wydanym w lutym 1971 The Yes Album zespół wybrał się na długą trasę koncertową. Yes zaliczył wtedy pierwsze koncerty po Ameryce Północnej, co było dla muzyków sporym osiągnięciem. Dzięki oszczędnościom nowego menadżera, Briana Lane'a (jeździli przyczepami kempingowymi i mieszkali w motelach) zespół zarobił zawrotną sumę 71 dolarów i 66 centów! Wkrótce po powrocie z trasy z zespołu (będącego już w trakcie pracy nad Fragile) wyleciał przeciwnik poszerzania instrumentarium, klawiszowiec Tony Kaye,. Jego miejsce zajął fascynat brzmień elektronicznych, człowiek orkiestra, absolwent Królewskiego Konserwatorium w Londynie, grający do tej pory w Strawbs, Rick Wakeman (wrzesień 1971r.). Jego obszerne instrumentarium - organy, fortepian, klawesyn, różnego typu mellotrony i syntetyzery - stwarzało szerokie możliwości kolorystyczne. Często podkreśla się takt, że Wakeman wniósł do zespołu wyobraźnię muzyczną świata klasyki, zapominając że jest on także wytrawnym muzykiem rockowym, grał z grupą Strawbs, brał udział w sesjach Cat Stevensa, Davida Bowie, T. Rex i wielu innych. 

Fragile, wydany 26 listopada 1971 roku, okazał się wielkim sukcesem grupy. Album dotarł do czwartegomiejsca najlepiej sprzedających się płyt w Stanach Zjednoczonych oraz do siódmego w Wielkiej Brytanii. Z kolei otwierający album utwór Roundabout stał się pierwszym wielkim przebojem grupy. Singiel podbijając rynek amerykański (13 miejsca na liście Billboard), co było jednym z ważniejszych momentów w karierze zespołu. Sukcesy krążka awansowały Yes do światowej pierwszej ligi; koncerty klubowe wyparte zostały halowymi.

Fragile zawierało nieco ponad 40 minut muzyki. W programie albumu znalazły się cztery dłuższe, rozbudowane kompozycje oraz kilka miniatur dźwiękowych będących wizytówkami poszczególnych muzyków. Wśród owych bogatszych utworów wyróżniały się Roundabout, utwór o zróżnicowanej harmonii melodycznej, ciekawej aranżacji w bardzo nowoczesnym jak na tamte czasy wydaniu, wielki przebój w Stanach Zjednoczonych, oraz Heart of The Sunrise, z ostrym rockowym wejściem przeradzającym się w bluesowy rytm grany na basie i kojącym wokalem Andersona w środkowej części utworu. Utwory te były dziełami zespołowymi, nawet jeśli przy którymś znalazło się tylko jedno czy dwa nazwiska. Zwracały uwagę melodiami pełnymi emocji, unowocześnionym językiem harmonicznym, wyszukaną, mozaikową budową, efektownym opracowaniem (duże zmiany nastroju uzyskiwane z pomocą środków aranżacyjnych, np. w drugim z nich, gdzie melodia jest najpierw grana w zdecydowanie rockowy sposób przez gitarę basową, a zaraz potem powtarzana w stylu zatrącającym o muzykę dawną przez fortepian). Frapowały też wszystkie miniatury, od Cans And Brahms Wakemana, brawurowej transkrypcji fragmentów trzeciej części IV Symfonii e-moll Johannesa Brahmsa na fortepian, fortepian elektryczny, organy, klawesyn elektryczny i syntezator, po Five Per Cent For Nothing Bruforda, karkołomne ćwiczenie rytmiczne zadane całej grupie.

Fragile to pierwsze w pełni dojrzale literacko dzieło Yes. Teksty dotyczyły jeszcze głównie - jak na płytach poprzednich - rozterek miłosnych, ale więcej miały wspólnego z poezją awangardową niż ze zwykłą piosenką. Fragile to także pierwszy album z okładką Rogera Deana, stałego współpracownika zespołu w następnych latach, współtwórcy nieziemskiej, fantastycznej, baśniowej aury wokół jego poczynań.

Z tytułem albumu wiąże się ciekawa anegdota. W trakcie prac nad wydawnictwem do menadżera Yes zadzwonił pewien dziennikarz pytając, jak ma zapowiadać najnowszą płytę zespołu. Ponieważ nikt z formacji nie miał głowy o tym myśleć, rozmówca zerknął na nalepki z napisem "Fragile" (Ostrożnie) porozklejane na monitorach w studio i spokojnie odpowiedział: "Fragile".

W roku 2003 została wydana zremasterowana wersja płyty z dwoma bonusami - coverem utworu America Paula Simona, wydanym przez Yes jako singiel w lutym 1972 roku, oraz wersją demo Roundabout.

Rok 1972 Yes poświęciło na koncertowe konsumowaniu sukcesu albumu na pompatycznej trasie koncertowej, której owocem był potrójny (!) album koncertowy Yessongs i film o tym samym tytule, oraz pracami nad kolejnym albumem, który okazał się jeszcze wybitniejszy od poprzednika. We wrześniu 1972 roku wydano Close to the Edge - absolutne opus magnum grupy.

Fragile, 16.11.1971

1. Roundabout (8:29)
2. Cans And Brahms (1:35)
3. We Have Heaven (1:30)
4. South Side Of The Sky (8:04)
5. Five Percent For Nothing (0:35)
6. Long Distance Runaround (3:33)
7. The Fish (Schindleria Praematurus) (2:35)
8. Mood For A Day (3:57)
9. Heart Of The Sunrise (10:34)
Czas całkowity: 40:52

- Jon Anderson ( vocals )

- Chris Squire ( bass and vocals )
- Rick Wakeman ( keyboards )
- Bill Bruford ( drums )
- Steve Howe ( guitars and vocals )

Na podst.
Yes. Cudowne opowieści, Dan Hedges

14xTak, Jan Skaradziński (Magazyn Razem)

Yes - aspiracje, początki, sukces, rozwój, muzyka... - Wiesław Weiss (Jazz)

Historia zespołu Yes do 1974 roku - Robert Drózd  

Wkładka nt. Yes, Tylko Rock 5/93 - Wiesław Weiss
www.progrock.org.pl
http://www.yesworld.com/