Emerson, Lake & Palmer (1971) - notka biograficzna

Po wydaniu w listopadzie 1970 roku debiutanckiego albumu, zatytułowanego Emerson, Lake & Palmer i kontynuacji trasy koncertowej w grudniu, formacja miesiące stycznia i lutego następnego roku spędziła w studio Adivsion Sounds Studio, pracując nad kolejnym wydawnictwem. 

Wydany 14 czerwca 1971 roku, już po powrocie z trasy koncertowej po Stanach Zjednoczonych, album, nazwany Tarkus, okazał się wielkim osiągnięciem artystycznym tria. Odniósł też ogromny sukces komercyjny - w Anglii osiągnął szczyty list bestsellerów, a i w Stanach dotarł do pierwszej dziesiątki. Zachwycała zwłaszcza wypełniająca jego stronę pierwszą kompozycja tytułowa (złożona z siedmiu części), jedna z najwybitniejszych manifestacji stylu zwanego rockiem progresywnym. Było to dzieło Emersona i Lake'a. Emerson stworzył niemal całą muzykę, z wyjątkiem fragmentu Battlefield, dokomponowanego przez Lake'a, który napisał z kolei cały tekst (z początku co prawda twierdził, że nie rozumie zamysłu całości i nie chciał się zgodzić na udział w pracy przy dziele Emersona). Utwór przypomina pod względem kompozycyjnym rondo. Funkcję refrenu, punktu odniesienia dla pozostałych fragmentów, pełniły w nim piosenki. Jako łączniki wprowadzono w nim łączniki instrumentalne o charakterze swobodnej improwizacji. Grupa wyszła w kompozycji poza zasady kształtowania formy przyjęte powszechnie w muzyce rockowej, a posłużyła się niestandardowymi środkami konstrukcyjnymi (przetworzenia motywów, progresje). Utwór zachwyca frapującą oprawą dźwiękową (Emerson nawiązał bliską współpracę z Robertem Moogiem, konstruktorem syntezatora Moog, aby wydobyć z tych instrumentów brzmienie dotąd niespotykane - chociażby we fragmencie zatytułowanym Aquatarkus). 

Tekst dzieła, zilustrowany na okładce obrazami Williama Neala, był opowieścią o Tarkusie, nieznającym litości mutancie, skrzyżowaniu pancernika i czołgu, uosabiającym demony współczesności. Imię zobrazowanej na okładce postaci miała pochodzić z połączenia słów Tartarus (pol. Tartar, kraina podziemia, gdzie według mitologii greckiej przebywały dusze zmarłych) oraz carcass (pol. padlina). Według różnych interpretacji bohater utworu miał obrazować totalitaryzm, wojnę (w szczególności wietnamską), wreszcie zaś o technicyzację życia i utratę z pola widzenia wartości duchowych, moralnych. Tekst suity opowiada historię potwora Tarkusa od jego narodzin przez walkę z mantykorą, którą mutant przegrał i przepoczwarzył się w swoją wodną wersję, Aquatarkusa. Ciekawostką jest fakt, że słowo tarkus w języku estońskim znaczy mądrość.

Na płycie znalazło się też kilka krótszych utworów, ale pojawiające się w nich odniesienia do Tarkusa sprawiały, że repertuar układał się w przekonywującą całość. Album miał początkowo zawierać jeszcze jedną płytę, z koncertowym nagraniem Obrazków z wystawy Modesta Musorgskiego, ale ponieważ szefowi firmy Island nie zgodzili się na propozycje muzyków by całość pojawiła się w sklepach w cenie jednej płyty, z realizacji pomysłu zrezygnowano. Ostatecznie nagranie Pictures at an Exhibition wydano kilka miesięcy później osobno.

W roku 1993 album poddano remasteringowi autorstwa Josepha M. Palmaccio z PolyGram Studios. W 41-lecie wydania Tarkus, wydawnictwo zremasterowano ponownie. Na reedycji znalazły się dodatkowo rzadkie i niedostępne dotąd nagrania zmiksowane w wersji stereo, a na DVD-A w wersji 5.1 przez Stevena Wilsona z Porcupine Tree. Wydawnictwo ukazało się w oryginalnej szacie graficznej.

Tarkus, 14.06.1971

1. Tarkus (Eruption/Stones Of The Years/Iconoclast/Mass/Manticore/Battlefield/Aquatarcus) 20:39

2. Jeremy Bender 1:47      

3. Bitches Crystal 3:58      

4. The Only Way (Hymn) 3:47      

5. Infinite Space (Conclusion) 3:22      

6. A Time And A Place 2:59      

7. Are You Ready Eddy? 2:11

Czas całkowity: 38:56 

- Keith Emerson ( Hammond organ, St. Marks church organ, piano, celeste, Moog synthesizer )
- Greg Lake ( vocals, bass, electric & acoustic guitar )
- Carl Palmer ( drums, assorted percussion )

Na podst. Wielka rock encyklopedia. Tom 2, Weiss Wiesław. wyd. II

Więcej informacji na temat Emerson, Lake & Palmer oraz krążka Tarkus, którego większą część przesłuchamy, już w niedzielę podczas audycji za PROGiem!